زندگینامه شهید مرتضی مطهری 
یکی از جنبه‌های مهم رابطه اقتصاد و سیاست در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی ارتباط بین روابط سیاسی کشورها و تجارت آنها می‌باشد که تا به‌حال به آن کمتر پرداخته شده است. تحقیقات نشان می دهد همکاری و مخاصمات سیاسی بین کشورها، الگوی تجارت بین‌الملل را شکل می‌دهد. یک بهبود یا برعکس وخامت در جو دیپلماتیک، با فرض ثابت ماندن سایر شرایط، سبب افزایش یا کاهش جریانات تجاری دوجانبه می‌گردد .همین شرایط در روابط تجاری و اقتصادی کشورهای یک منطقه نیز صادق است که در ادبیات اقتصاد سیاسی بین‌الملل تحت عنوان منطقه‌گرایی شناخته می‌گردد.
انقلاب های مردمی و تحولات جدید منطقه خاورمیانه به دلیل تاثیر تعیین کننده بر نظم سیاسی داخلی و منطقه ای می تواند بر روند منطقه گرایی اقتصادی تاثیر مهمی بر جای بگذارد زیرا یکی از الزامات مهم برای ایجاد منطقه گرایی اقتصادی بهبود روابط سیاسی و اعتماد سازی میان کشورهای منطقه می باشدو با توجه به اولویت بالای موضوعات سیاسی و امنیتی (سیاست والا)در منطقه خاورمیانه اعتمادسازی سیاسی و بهبود روابط سیاسی میان کشورهای این منطقه برای نیل به همکاری های اقتصادی از اولویت بالایی برخوردار می باشد.پژوهشگران دراغلب موارد منطقه گرایی را برحسب درجه انسجام اجتماعی (زبان قومیت ،نژاد،مذهب ،تاریخ و آگاهی از میراث مشترک)انسجام اقتصادی (الگوهای تجاری مشترگ و مکمل بودن اقتصاد کشورهای منطقه)یکپارچگی سیاسی (نوع رژیم و ایدئولوژی)و انسجام سازمانی (وجود نهاد های رسمی منطقه ای )مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.با عنایت براین شاخص ها این نکته مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد که آیا تحولات خاورمیانه و بیداری اسلامی باعث حرکت به سمت یکپارچگی سیاسی و انسجام اجتماعی و انسجام سازمانی ودر نهایت بهبود روابط دیپلماتیک در این منطقه خواهد گردید؟ با بررسی شواهد و قراین دراین نوشتار این ایده مطرح می گردد که تحولات مردمی در خاورمیانه در کوتاه مدت باعث ظهور و بروز همزمان فرصت و چالش در حوزه های مطرح شده گردیده ولی در بلند مدت فرصت ها از چالش ها فزونی خواهد گرفت و پیامد های مثبتی را برای همکاری ها ی تجاری و اقتصادی و روند منطقه گرایی اقتصادی به بارخواهد آورد.
خیزش های مردمی در کشورهای عربی پیامد های مثبتی را برای گسترش همکاری های تجاری و اقتصادی در منطقه خاورمیانه برجای گذاشته است فروپاشی دولت های محافظه کار عرب مانند حکومت های مبارک و بن علی و روند مثبت دموکراسی در جهان عرب اولا باعث روی کارآمدن دولتهای مردمی در جهان عرب شده است ،با توجه به استقلال بیشتر این دولتها پی ریزی همکاری های اقتصادی منطقه ای آسانتر می گردد .گذشته از آن با توجه به رویکرد اسلامی و مردمی تر حکومت های جدید و مهمتر شدن افکار عمومی در این کشورها و مطالبات اقتصادی مردمی اولویت همکاری های منطقه ای دربین سیاست گذاران این کشورها بیشتر خواهد شد. البته با بروز تحولات جدید در جهان عرب و کشورهای اسلامی و رویکرد های متفاوت کشورها ی منطقه ، چالش های سیاسی منطقه ای نیز ظهور و بروز یافته که همکاری های تجاری و اقتصادی را تحت شعاع قرار داده است .به عنوان مثال تحولات سوریه و بحرین باعث بروز اختلافاتی بین ایران ،ترکیه ،مصر ،عراق و برخی از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس مانند عربستان و بحرین شده است و یا دامن زدن جریانات افراطی وبرخی قدرت های بزرگ به اختلافات شیعه و سنی در منطقه از چالش های سیاسی جدید منطقه ای است که برهمکاری های تجاری و اقتصادی و پی ریزی منطقه گرایی اقتصادی اثرمنفی گذاشته است . از طرف دیگر بی ثباتی سیاسی در کشور های منطقه باعث تمرکز سیاست گذاران آن بر موضوعات سیاسی و امنیتی گردیده و باعث کاهش توجه بر همکاری های اقتصادی می گرددزیرا برای پی ریزی همکاری های تجاری و اقتصادی پایدار نیاز به برقراری ثبات سیاسی در کشورهای منطقه می باشد.
در مجموع تحولات اخیر منطقه خاور میانه اگر چه در کوتاه مدت باعث بروز چالش های سیاسی مانند تفاوت رویکردهای کشورهای منطقه به تحولات و انقلاب های عربی و اختلافات سیاسی بین کشورهای منطقه ،بی ثباتی کشورهای منطقه و در نتیجه اولویت بالاتر مسائل سیاسی -امنیتی نسبت به مسائل اقتصادی وفرصت هایی مانند سقوط دیکتاتوری های وابسته و قدرت گرفتن گروه های اسلامگرا در منطقه شده است ولی در بلند مدت با برقرای ثبات در کشورهای منطقه ،افزایش نقش مردم در اداره کشورها ،استقلال بیشتر کشورهای منطقه ،تقویت اسلام گرایی و افزایش مطالبات اقتصادی مردم وپیوند کارآمدی اقتصادی و مشروعیت سیاسی حکومت های جدید ،فرصت مناسبی برای کشورهای خاورمیانه جهت برقراری همکاری های اقتصادی جدی تر وعمیق تری خواهد گردید وزمینه مناسب تری برای برقراری منطقه گرایی اقتصادی و ایده بازار مشترک اسلامی خواهد بود.
منبع: خبرآنلاین
بیداری اسلامی، چشم اندازهای آینده و هدایت آن